Bericht van de Molen

Op 27 juni wordt voor de Vrienden van de Molen (donateurs) weer de jaarlijkse BBQ gehouden en hopen op mooi weer en veel aanwezigen. De reden dat de BBQ niet op de eerste vrijdag in juli is, komt omdat op 4 juli de tennisvereniging een feest organiseert.Op 28 juni wordt op het molenterrein de reunie van Conanima gehouden. De molen zal dan lastig te bereiken zijn

De uitleg over de volgende 2 straten van Molenzicht zijn de “vang en steenspil”

Om uit te leggen wat de functies van de vang en steenspil zijn is het een technisch verhaal geworden

De Vang

De vang is eigenlijk de rem van de molen met de vang worden de wieken afgeremd, stil gezet en zorgt er voor dat de molen bij storm niet gaat draaien. De vang is eigenlijk een omgekeerde trommelrem.De rem (vang) is niet het eerste woord voor de rem. Rond 1300 gebruikte men gehvanghe, rond  1400 vanc en vanck. Pas rond 1600 gaat men het woord vang, vanghe en vange gebruiken. Streek gebonden namen waren prang en praam. Er bestaan in Nederland 2 typen van een vang de Vlaamse- en Hollandse vang. De Valburgse molen geeft een Vlaamsevang. De Hollandsevang wordt ook wel stutvang genoemd. In die tijd omvatte Nederland Vlaanderen en Holland en was er een andere ontwikkeling in de constructie tussen het zuiden en noorden van Nederland.                                                                   

            Vlaamsevang Vlaamsevang

Hollandse- of stutvang                     Vlaamsevang

Rond het bovenwiel zijn de donker gearseerde remblokken (vangblokken) zichtbaar. Als aan het rechtse blok wordt getrokken en het onderste blok vast zit wordt de omtrek kleiner en wordt het bovenwiel afgeremd. Het verschil is aan de onderkant, de Hollandsevang mist onderin een blok.

De steenspil is de as die de bovenste molensteen(loper) aandrijft en is daarom alleen maar in een korenmolen aanwezig. De steenspil zit niet aan de molensteen vast. De Valburgse molen heeft 2 steenkoppels (ligger en loper). Een lange steenspil zoals afgebeeld en een korte. De korte is van staal (gietijzer) en de lange van hout en staal. Deze combinatie was vroeger goedkoper dan geheel van staal. Steenspil

De spil of tapeind (1) zit middels een lager in een van de constructiebalken van de molen. De stippellijn geeft aan waar het ronsel zit. Dit is een soort tandwiel dat in de kammen van het bovenwiel grijpt en ervoor zorgt dat de steenspil gaat draaien. Het vulhout (2) is van eikenhout. (3) Is het staak- of klauwijzer dat eindigd in de klauw (4) of vork. De klauw steekt in de rijn, dit is een soort cardan, die middels de rijn de lopersteen in beweging zet. De rijn is bedacht omdat de loper nooit perfect horizontaal en de steenspil nooit precies vertikaal staat. Als dit zo is is er onderin bij de klauw een slingerende beweging en kan er dus geen vaste verbinding zijn.Het voordeel van de losse verbinding tussen rijn en spil is dat de spil uit het werk gezet kan wordem. Dit is een molenaarsterm en betekent dat de lopersteenl niet meer meedraait. Dit is het draaien voor de prins. Hierover later meer.U kunt zich afvragen hoe of wat draagt de loper want de steenspil zit niet vast.

De Steenspil

Wilt u hierover meer weten dan kunnen de molenaars u op woensdage- en zaterdagen laten zien hoe het er uitzien en hoe deze onderdelen functioneren.

Plaats een reactie

Maak een website of blog op WordPress.com

Omhoog ↑